Kategori: Makaleler

Erzurum Efsaneleri: Geçmişin Derin İzlerinden Bugüne Edebiyatın Işığında Bir Tarihçinin Bakış Açısıyla Erzurum Efsanelerinin Anlamı Geçmişi anlamak ve bugüne bağlamak, sadece tarihi olayları ve figürleri incelemekle kalmaz, aynı zamanda bu olayların ve figürlerin halkın zihinlerinde nasıl yer ettiğini anlamayı da gerektirir. Bu noktada, Erzurum’un efsaneleri önemli bir yer tutar. Çünkü bir yörenin efsaneleri, o bölgenin tarihine, kültürüne, insanlarına dair derin izler taşır. Erzurum Efsaneleri, bu topraklarda yaşayan insanların hem içsel dünyalarını hem de toplumsal yapıyı nasıl algıladıklarını, nasıl bir kimlik inşa ettiklerini gösterir. Bu efsaneler, sadece geçmişin bir parçası değil, aynı zamanda bugünün insanına da ayna tutar. Bu yazıda, Erzurum…

Divan-ı Hümayun Neden Kuruldu? Psikolojik Bir Mercekten Derinlemesine Bir İnceleme Bir Psikoloğun Meraklı Girişi: İnsan Davranışlarını Çözümleme Arayışı İnsan davranışları her zaman ilgi çekici ve karmaşıktır. Bir psikolog olarak, toplumsal yapılar ve bireysel eylemler arasındaki ilişkiyi anlamak için tarihsel olayları psikolojik bir bakış açısıyla çözümlemek, büyüleyici bir yolculuk sunar. Bugün, Osmanlı İmparatorluğu’nda önemli bir yere sahip olan ve yönetim biçimini doğrudan etkileyen “Divan-ı Hümayun” kurumuna odaklanacağım. Divan-ı Hümayun, imparatorluğun yönetim merkezi olarak, devletin karar alma süreçlerinde önemli bir rol oynamıştı. Ancak, bu kurumun kuruluşunun altında yalnızca siyasi ve idari gerekçeler değil, insan psikolojisinin derin izleri de bulunmaktadır. Divan-ı Hümayun’un kurulmasındaki…

Kara Yolları Nasıl Yazılır? Dilin Yol Haritası Üzerine Kapsamlı Bir Rehber Kısacası: Doğru yazım karayolu (tekil) ve karayolları (çoğul) şeklindedir; “kara yolları” ayrı yazılmaz. Doğru: karayolu / karayolları — Yanlış: kara yolu / kara yolları / kara-yolları Bir kelimeyi doğru yazmak, yalnızca imla kuralını tutturmak değildir; düşünme biçimimizi berraklaştırmanın, cümlelerimize sürüş konforu katmanın da bir yoludur. Ben de dilin bu görünmez şeritlerine tutkuyla bakan bir blog yazarı olarak bugün “Kara yolları nasıl yazılır?” sorusunu, kökeninden geleceğine uzanan bir merak rotasında ele alıyorum. Hız limitimiz sakin, ufkumuz geniş: birlikte dilin yol ağını keşfedelim. “Karayolu” mu, “Kara Yolları” mı? — Doğru Yazımın…

Biyoloji Bilimi Nedir? Güç, Toplum ve Doğanın Etkileşiminde Yeni Perspektifler Biyoloji, yaşamın temel prensiplerini anlamaya çalışan bir bilim dalıdır. Hücrelerin yapısal organizasyonundan, ekosistemlerin karmaşık işleyişine kadar geniş bir yelpazeye sahiptir. Ancak biyoloji, yalnızca doğa bilimlerinin bir parçası olmakla kalmaz, aynı zamanda toplumsal yapılar ve güç ilişkileriyle de doğrudan bağlantılıdır. Her canlı, toplumun bir parçası olarak bir tür “biyo-toplumsal” varlık olarak şekillenir. Bu noktada, biyoloji biliminin incelenmesi sadece hücrelerin ve genetik bilgilerin ötesinde, toplumsal ve siyasal bağlamda da anlam taşır. Bir siyaset bilimcinin gözünden baktığınızda, biyoloji, iktidar, kurumlar, ideoloji ve vatandaşlık gibi toplumsal güç ilişkilerinin şekillenmesinde önemli bir rol oynar. Toplumdaki…

7 Katlı Yeraltı Şehri Nerede? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış Hayatın her yönü, geçmişten geleceğe bir miras bırakırken, her toplumun ve her kültürün izleri de tarihin derinliklerinde gizlidir. Yerden yüzlerce metre aşağıda, bilinmeyenlerin izinde, sadece taşlardan değil, insanlığın değişen değerlerinden de söz ederiz. Bu yazımda, 7 katlı yeraltı şehirlerinden birinin keşfiyle, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi dinamikler üzerinden bir tartışma başlatmak istiyorum. Hadi birlikte bu derin ve çok katmanlı soruya göz atalım. Geçmişin Karanlık Koridorlarında Bir Yolculuk Dünyanın çeşitli yerlerinde yeraltı şehirleri, tarih boyunca hayatta kalma mücadelesinin, toplumsal yapıların ve kültürel normların bir yansıması…

2 Aylık Kediye Hangi Aşılar Yapılır? Şefkat, Sorumluluk ve Toplumsal Perspektiflerle Bir Bakış Bir kedinin minik patilerini ilk kez elinize aldığınızda, sadece bir evcil hayvanı değil, aslında bir yaşamı emanet alırsınız. Bu emanet, yalnızca sevgiyle beslenmez; bilgiyle, sorumlulukla ve toplumsal farkındalıkla da büyür. İşte tam da bu yüzden “2 aylık kediye hangi aşılar yapılır?” sorusu yalnızca bir veteriner sorusu değil, aynı zamanda vicdanın, empati yeteneğinin ve toplumsal rollerin bir sınavıdır. Biz bu konuyu sadece “hangi aşı ne zaman yapılır” gibi yüzeysel bilgilerle değil, toplumun farklı bakış açılarını, kadınların sezgisel koruyuculuğunu ve erkeklerin çözüm odaklı yaklaşımlarını da dahil ederek ele almak…

markdown Üşütme ile Hasta Olunur mu? Bilimsel Merakla Bir Yolculuk Merhaba sevgili okuyucular, Bugün sizlerle günlük hayatta sıkça duyduğumuz ama üzerinde çok da düşünmediğimiz bir soruyu ele alacağız: “Üşütme ile hasta olunur mu?” Çocukluğumuzdan beri büyüklerimiz “Ayağını üşütme, hasta olursun” der. Peki gerçekten soğuk algınlığı üşütmekten mi kaynaklanır, yoksa bunun ardında bambaşka bilimsel gerçekler mi vardır? Gelin birlikte bilimsel mercekten bakalım. — Üşütmek Nedir? Kavramın Kökeni Üşütmek, basitçe vücudun soğuğa maruz kalmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Ancak halk arasında “üşütmek” genellikle nezle veya grip olmakla eşleştirilir. Yani “üşütme” kavramı, aslında bilimsel bir tanımdan çok kültürel bir alışkanlıktır. Bilimsel olarak ise…

Yıkık Binaya Ne Denir? Geleceğin Harabelerinde Yeniden Doğuşun İzleri Bazen bir binanın yıkılışını izlerken, sadece taşların değil, bir dönemin de çöktüğünü hissederiz. Ama belki de bu çöküş, geleceğin sessiz bir davetidir: “Yeniden inşa et.” Bugün sizlerle “yıkık binaya ne denir?” sorusunun ötesine geçerek, bu metaforun gelecekte nasıl bir anlam kazanabileceğini konuşmak istiyorum. Çünkü yıkılmış her yapı, insanlığın yeniden doğma potansiyelini içinde saklar. Erkekler bu soruya stratejik, teknik bir yanıt ararken; kadınlar, yıkıntının ardındaki insan hikâyelerini, toplumsal etkileri ve yeniden doğuşun duygusal boyutunu merak ediyor. İki bakış açısı birleştiğinde, geleceğin şehirlerini, kimliklerini ve bilinç yapısını yeniden tanımlayacak bir vizyon ortaya çıkıyor.…

Her Zaman Her Yerde Nasıl Yazılır? Toplumsal Düzenin Görünmez Kodları Üzerine Sosyolojik Bir Okuma Bir sosyolog için “toplum” yalnızca insan topluluklarının bir araya geldiği bir yapı değildir; aynı zamanda görünmez ilişkiler ağı, normlar bütünü ve kimliklerin biçimlendiği bir sahnedir. “Her zaman her yerde” ifadesi bu bağlamda, yalnızca dilin değil, sosyal yaşamın sürekliliğini ve yaygınlığını anlatır. Peki, Her zaman her yerde nasıl yazılır? sorusu yalnızca dilbilgisel bir merak mı, yoksa toplumsal davranışların kalıcılığını, rollerin sürekliliğini ve kültürel kalıpların evrenselliğini anlamaya yarayan bir sosyolojik ipucu mu? Dilsel Doğruluk ve Toplumsal Anlam Türkçede “her zaman her yerde” ifadesi ayrı yazılır. Fakat sosyolojik açıdan…

Bazı insanlar vardır, dünya onların etrafında değişir. Eski olanı sorgular, yeniyi arar, “Neden böyle olsun ki?” sorusunu cesurca sorarlar. Onlar, hayatın akışına razı olmak yerine akışı değiştirmeyi seçenlerdir. İşte bu yazı, tam da böyle insanların hikâyesini anlatacak: Reformistlerin… Reformist Kimdir? Değişimin Hikâyesinde Bir Yol Arkadaşı Bir köy düşünün… Geleneklerin ağır bastığı, yıllardır aynı düzenin sürdüğü bir yer. İnsanlar aynı saatlerde uyanır, aynı işleri yapar, aynı şeylere inanır. Bu köyde yaşayan herkes düzenin değişmemesini ister, çünkü alışkanlık güvenlidir. Herkes… Elif hariç. Elif, genç bir öğretmendi. Şehre gidip eğitim almış, sonra doğduğu köye geri dönmüştü. Gördüğü dünyayı köyüne taşımak istiyordu ama köy…