markdown Üşütme ile Hasta Olunur mu? Bilimsel Merakla Bir Yolculuk Merhaba sevgili okuyucular, Bugün sizlerle günlük hayatta sıkça duyduğumuz ama üzerinde çok da düşünmediğimiz bir soruyu ele alacağız: “Üşütme ile hasta olunur mu?” Çocukluğumuzdan beri büyüklerimiz “Ayağını üşütme, hasta olursun” der. Peki gerçekten soğuk algınlığı üşütmekten mi kaynaklanır, yoksa bunun ardında bambaşka bilimsel gerçekler mi vardır? Gelin birlikte bilimsel mercekten bakalım. — Üşütmek Nedir? Kavramın Kökeni Üşütmek, basitçe vücudun soğuğa maruz kalmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Ancak halk arasında “üşütmek” genellikle nezle veya grip olmakla eşleştirilir. Yani “üşütme” kavramı, aslında bilimsel bir tanımdan çok kültürel bir alışkanlıktır. Bilimsel olarak ise…

Yıkık Binaya Ne Denir? Geleceğin Harabelerinde Yeniden Doğuşun İzleri Bazen bir binanın yıkılışını izlerken, sadece taşların değil, bir dönemin de çöktüğünü hissederiz. Ama belki de bu çöküş, geleceğin sessiz bir davetidir: “Yeniden inşa et.” Bugün sizlerle “yıkık binaya ne denir?” sorusunun ötesine geçerek, bu metaforun gelecekte nasıl bir anlam kazanabileceğini konuşmak istiyorum. Çünkü yıkılmış her yapı, insanlığın yeniden doğma potansiyelini içinde saklar. Erkekler bu soruya stratejik, teknik bir yanıt ararken; kadınlar, yıkıntının ardındaki insan hikâyelerini, toplumsal etkileri ve yeniden doğuşun duygusal boyutunu merak ediyor. İki bakış açısı birleştiğinde, geleceğin şehirlerini, kimliklerini ve bilinç yapısını yeniden tanımlayacak bir vizyon ortaya çıkıyor.…

Her Zaman Her Yerde Nasıl Yazılır? Toplumsal Düzenin Görünmez Kodları Üzerine Sosyolojik Bir Okuma Bir sosyolog için “toplum” yalnızca insan topluluklarının bir araya geldiği bir yapı değildir; aynı zamanda görünmez ilişkiler ağı, normlar bütünü ve kimliklerin biçimlendiği bir sahnedir. “Her zaman her yerde” ifadesi bu bağlamda, yalnızca dilin değil, sosyal yaşamın sürekliliğini ve yaygınlığını anlatır. Peki, Her zaman her yerde nasıl yazılır? sorusu yalnızca dilbilgisel bir merak mı, yoksa toplumsal davranışların kalıcılığını, rollerin sürekliliğini ve kültürel kalıpların evrenselliğini anlamaya yarayan bir sosyolojik ipucu mu? Dilsel Doğruluk ve Toplumsal Anlam Türkçede “her zaman her yerde” ifadesi ayrı yazılır. Fakat sosyolojik açıdan…

Bazı insanlar vardır, dünya onların etrafında değişir. Eski olanı sorgular, yeniyi arar, “Neden böyle olsun ki?” sorusunu cesurca sorarlar. Onlar, hayatın akışına razı olmak yerine akışı değiştirmeyi seçenlerdir. İşte bu yazı, tam da böyle insanların hikâyesini anlatacak: Reformistlerin… Reformist Kimdir? Değişimin Hikâyesinde Bir Yol Arkadaşı Bir köy düşünün… Geleneklerin ağır bastığı, yıllardır aynı düzenin sürdüğü bir yer. İnsanlar aynı saatlerde uyanır, aynı işleri yapar, aynı şeylere inanır. Bu köyde yaşayan herkes düzenin değişmemesini ister, çünkü alışkanlık güvenlidir. Herkes… Elif hariç. Elif, genç bir öğretmendi. Şehre gidip eğitim almış, sonra doğduğu köye geri dönmüştü. Gördüğü dünyayı köyüne taşımak istiyordu ama köy…

Morarma Ne Zaman Tehlikeli? Geleceğin Sağlık Perspektifine Dair Düşünceler Bazen bir darbe, bir çarpma ya da ufak bir kazanın ardından vücutta morarmalar meydana gelir. Genellikle birkaç gün içinde iyileşen bu morarmalar, çoğumuz için sıradan bir durum gibi görünebilir. Ancak gelecekte, vücudumuzdaki bu izlerin daha derin anlamlar taşıyacağına dair bazı öngörüler var. Peki ya morarmalar, sıradan bir iyileşme sürecinin ötesinde, tehlikeli bir sağlık sorununun habercisi olabilir mi? Gelecekte morarmaların tıbbi ve toplumsal etkileri nasıl değişebilir? Bu yazıyı okurken, bu soruları birlikte keşfetmeye ne dersiniz? Morarma, genellikle vücuttaki damarların zedelenmesi ve kanın deri altına sızmasıyla oluşur. Fakat bazı durumlarda, morarmaların daha ciddi…

Gürpınar’a Hangi Minibüs Gider? Yolculuğun Psikolojisi Üzerine Bir Analiz Bir psikolog olarak, insanların en sıradan sorularında bile derin anlamlar ararım. “Gürpınar’a hangi minibüs gider?” diye soran birinin asıl aradığı şey, belki de yalnızca bir ulaşım aracının yönü değil; bir yön bulma arzusudur. Her rota, bir bilişsel haritaya; her durak, bir duygusal deneyime; her yolculuk ise bir sosyal etkileşim alanına dönüşür. Bu yazıda, bir minibüs hattı sorusunu basit bir bilgi isteği olmaktan çıkarıp, insan zihninin yön bulma, anlam arama ve aidiyet duygularını nasıl işlediğini inceleyeceğiz. Bilişsel Psikoloji: Yön Bulmak mı, Kendini Bulmak mı? Bir insanın “Gürpınar’a hangi minibüs gider?” sorusu, bilişsel…

Güreş Türklerin mi? Edebiyatın Gölgesinde Bir Mücadele Sanatının Anlamı Kelimelerle düşünen bir edebiyatçının dünyasında, hiçbir kavram yalnızca bir eylem değildir; her davranış bir anlatıya, her jest bir sembole dönüşür. Güreş de böyledir. Yalnızca iki bedenin güç sınavı değil, iki karakterin, iki hikâyenin, hatta iki çağın çatışmasıdır. Güreşi anlatmak, insanın kendi içindeki mücadeleyi anlatmaktır. Bu nedenle sorunun kökü “Güreş Türklerin mi?” değil, “Bu mücadele ruhu kime ait?” olmalıdır. Tarihin Sahnelerinde Bir Gösteri: Güreşin Edebî Hafızası Edebiyat tarihine baktığımızda güreş, yalnızca bir spor değil, bir anlatı motifi olarak karşımıza çıkar. Homeros’un İlyadasında Akhilleus’un düzenlediği oyunlarda güreşin onurla ilişkilendirildiğini görürüz. Antik metinlerdeki bu…

En İyi Güneş Kremi Hangisi? Psikolojinin Gözünden Bir Korunma Arayışı “İnsan neden korunmak ister?” Bu soruyla başlar birçok psikolojik gözlem. Derimizi yakıcı güneşten korumak için sürdüğümüz o ince krem tabakası, aslında zihnimizin derinliklerinde saklı olan daha temel bir güdünün dışavurumudur. Güneş kremi, yalnızca bir kozmetik ürün değil; insanın savunma mekanizmalarının modern bir sembolüdür. Bir psikolog olarak, “en iyi güneş kremi” arayışının ardında yatan bilişsel, duygusal ve sosyal süreçleri anlamak, insan doğasının korunma içgüdüsünü çözümlemektir. Bilişsel Psikoloji: Korunmanın Bilinçli Hesabı Bilişsel psikolojiye göre, bireyler karar verirken risk algısı üzerinden düşünür. Güneş kremi seçiminde de durum farklı değildir. Kimi insan, “SPF 50+”…

Kapital Ne Zaman Türkçeye Çevrildi? Bir Metnin Türkiye’deki Serüvenine Yakın Plan Bazı kitaplar vardır, ilk sayfasını açtığınız anda sadece bir “eser” okumazsınız; bir tarihin, bir tartışmanın, hatta bir kuşağın nabzını tutarsınız. Karl Marx’ın Kapitali de bizde tam böyle bir metin. “Peki ama Kapital ne zaman Türkçeye çevrildi?” diye sorulduğunda, tek bir tarihe iğne atıp “işte o gün” demek yetmez; çünkü bu serüven, özetlerle başlayan, yasaklarla sekteye uğrayan, sonra da tam çevirilerle derinleşen çok katmanlı bir hikâye. Köken: Osmanlı’nın Son Döneminde İlk Karşılaşma (1912) Türkçedeki en erken karşılaşma, “tam çeviri” değil, bir özet-özetle başlıyor. 1908 Hürriyet Devrimi’nin açtığı havada, Osmanlı Yahudisi…

Bir zamanlar tarih kokan topraklarda, iki dostun yolları kesişti: biri stratejileriyle imparatorluklar kuracak kadar zeki, diğeri kalpleri iyileştirecek kadar empatikti. Bu hikâye, sadece iki insanın değil, bir milletin kaderinin de şekillendiği bir dönemin öyküsüdür. Bir Devletin Kalbinde Doğan Yasalar: Kanunnâme-i Âli Osman Strateji ve Merhametin Buluştuğu Yol Bir zamanlar Osmanlı’nın en ihtişamlı döneminde, devletin temellerini sağlamlaştıran bir belgenin adı dilden dile dolaşırdı: Kanunnâme-i Âli Osman. İşte bu belge, sadece bir yasa metni değil, bir medeniyetin pusulasıydı. Onu anlamak için, dönemin iki farklı karakterini tanımamız gerekir: Ali ve Nigar. Ali, genç yaşta devlet işlerinde görev almış, soğukkanlı ve çözüm odaklı bir…